Normalno tijelo održava nivo šećera u krvi unutar prilično uskog raspona (oko 3,5 do 6 mmol/l krvi). U hiperglikemiji nivo šećera u krvi postaje visok; u hipoglikemiji nivo šećera u krvi postaje nizak. Nizak šećer u krvi dovodi do lošeg funkcionisanja većine organskih sistema u tijelu. Mozak je naročito osjetljiv na niske nivoe šećera u krvi, jer je glukoza mozgu najveći izvor energije. Mozak odgovara na niske nivoe šećera u krvi, te preko nervnog sistema podstiče nadbubrežne žlijezde da luče adrenalin. To podstiče jetru da oslobodi šećer i tako podesi nivo u krvi. Ako nivo padne prenisko, to može oštetiti moždanu funkciju.
Uzroci
Nekoliko je različitih uzroka za nastanak hipoglikemije: prekomjerno lučenje inzulina iz pankreasa, previsoka doza inzulina ili drugog lijeka koju je dijabetičar uzeo za sniženje nivoa šećera u krvi, nenormalnost hipofize ili nadbubrežnih žlijezda, ili nenormalnost u skladištenju ugljikohidrata ili proizvodnji glukoze u jetri.
Uopšteno, hipoglikemija se može podijeliti na onu izazvanu lijekovima i na onu koja nije izazvana uzimanjem lijekova. Većinom se hipoglikemija javlja kod dijabetičara i izazvana je lijekovima. Hipoglikemiju koja nije izazvana uzimanjem lijeka, može se dalje podijeliti na hipoglikemiju nastalu gladovanjem, u kojoj se hipoglikemija javlja nakon gladovanja, te na reaktivnu hipoglikemiju, u kojoj se hipoglikemija pojavljuje kao reakcija na unos hrane, obično ugljikohidrata.
Najčešće je hipoglikemija kod dijabetičara posljedica uzimanja inzulina ili drugih lijekova (sulfonilureja) za snižavanje nivoa šećera u krvi. Ako je doza previsoka za količinu pojedene hrane, lijek može previše sniziti nivo šećera u krvi. Ljudi s dugotrajnom teškom šećernom bolesti su posebno skloni teškoj hipoglikemiji. To se događa zbog toga što tzv. ostrva na pankreasu ne proizvode normalno glukagon, a nadbubrežne žlijezde ne proizvode normalno adrenalin ― glavni mehanizmi kojima tijelo sprečava nastanak niskog šećera u krvi. Mnogi drugi lijekovi, osim lijekova za šećernu bolest, mogu također izazvati hipoglikemiju.
Simptomi
Tijelo najprije odgovara na pad nivoa šećera u krvi otpuštanjem adrenalina iz nadbubrežnih žlijezda i nekih nervnih završetaka. Adrenalin podstiče oslobađanje šećera iz tjelesnih skladišta, ali uzrokuje i simptome slične paničnim napadima, kao što su npr. znojenje, nervoza, drhtanje, slabost, lupanje srca, i katkada glad. Teža hipoglikemija smanjuje snadbijevanje mozga glukozom uzrokujući vrtoglavicu, zbunjenost, umor, slabost, glavobolje, neprilično ponašanje koje se može pogrešno shvatiti pijanstvom, nemogućnost koncentrisanja, nenormalnosti vida, napade nalik epileptičnima i komu. Produžena hipoglikemija može trajno oštetiti mozak. Simptomi tjeskobe i oštećenja funkcije mozga mogu početi polako ili naglo, napredujući u nekoliko minuta od blage nelagode do jake zbunjenosti i panike. Najčešće su pogođeni ljudi koji zbog šećerne bolesti uzimaju inzulin ili oralne hipoglikemike (lijekovi za snižavanje nivoa šećera u krvi u obliku tableta).
Liječenje
Simptomi hipoglikemije se povlače unutar nekoliko minuta nakon uzimanja šećera u bilo kojem obliku, npr. u obliku bombona ili tableta glukoze ili voćnog soka, vode s nekoliko kašičica šećera ili čaše mlijeka (sadrži laktozu, vrstu šećera). Ljudi s epizodama hipoglikemije koje se ponavljaju, naročito dijabetičari, radije nose tablete glukoze, jer tablete djeluju odmah i osiguravaju stalnu količinu šećera. I dijabetičarima i nedijabetičarima s hipoglikemijom koristi uzimanje šećera poslije obroka koji sadrži ugljikohidrate koji duže traju (npr. hljeb ili krekeri). Kada je hipoglikemija teška ili produžena, a uzimanje šećera na usta nije moguće, liječnici daju glukozu intravenski da spriječe teško oštećenje mozga.
Ljudi za koje se zna da imaju teške epizode hipoglikemije, za hitne situacije pri ruci mogu imati glukagon. Glukagon je bjelančevinski hormon koji luče tzv. ostrva na pankreasu, a koji podstiču jetru da stvara velike količine glukoze iz svojih ugljikohidratnih skladišta. Daje se u injekciji i najčešće uspostavlja krvni šećer unutar 5 do 15 minuta.